Dani evropske baštine se svakog septembra obilježavaju širom Evrope, pod pokroviteljstvom Evropske komisije i Savjeta Evrope, kroz organizovanje događaja na lokalnom i nacionalnom nivou, u skladu sa jedinstvenom temom koja se bira na evropskom nivou. Kroz ovu manifestaciju se svake godine organizuje hiljade događaja kako bi se jačala svijest o zajedničkoj evropskoj baštini i stalnoj potrebi za njenom zaštitom. U Crnoj Gori realizaciju ove manifestacije sprovodi Ministarstvo kulture i medija, uz uključivanje institucija i organizacija iz cijele Crne Gore.
Tema Dana evropske baštine 2025. godine bila je „Arhitektonska baština: prozor u prošlost, vrata za budućnost“, s ciljem da se ukaže na bogatu raznolikost i bogatstvo svih vrsta nepokretne kulturne baštine koja nas okružuje. U Crnoj Gori je realizovano ukupno 40 programa u 15 opština kojima je promovisana arhitektonska baština – od istorijskih zdanja do objekata savremene arhitekture.
U okviru Dana evropske baštine su promovisani i katuni kao značajn dio naše arhitektosnke baštine. Predstavnici Regionalne razvojne agencije za Bjelasicu, Komove i Prokletije učestvovali su na dvije manifestacije i prezentovali katune.
Agencija za razvoj i zaštitu Orjena, uz podršku Ministarstva kulture i medija, je organizovala događaj „Orjenski katuni-graditeljska baština“ u okviru kojeg je 25. septembra 2025. u selo Kameno organizovana panel-diskusija „Orjenski katuni – prošlost i budućnost“. Na panel diskusiji se razgovaralo o stanju katuna na Orjenu i njihovoj budućnosti. Panel diskusiju je moderirao Željko Starčević, a kao panelisti su učestvovali: Ivan Mališić iz Regionalne razvojne agencije za Bjelasicu, Komove i Prokletije; dr Veselin Luburić iz JU Nacionalni parkovi Crne Gore i Aleksandra Kapetanović iz NVO Expeditio koja je u projektu MED GIAHS saradnica za kulturnu baštinu Regionalne razvojne agencije za Bjelasicu, Komove i Prokletije. Istaknuto da bi katuni pri revitalizaciji morali očuvati primarnu svrhu koja je vezana za stočarstvo, dok turizam, koji je sve popularniji, je dodatni benefit, ali ne smije biti glavna djelatnost. U tom smislu potrebno je dodatno usaglašavanje institucija i ministarstava iz različitih sektora, koji bi morali dati opipljiv podsticaj ostvarivanju ovako koncipirane, eko-turističke ponude koja poštuje kulturnu baštinu i omogućava sinergijsko bavljenje tradicionalnim katunskim aktivnostima i turizmom.
U organizaciji Kulturno zavičajnog udruženja NAPREDAK Gornja Lastva je 26. septembra 2025. u Gornjoj Lastvi održan Stručni skup i razgovor o vernakularnoj arhitekturi u okviru kojeg je bila postavljena izložba crteža tradicionalne arhitekture crtanih metodom Vernadoc autorice Jelene Pejković, dipl.ing.arh. U okviru skupa arhitektica-konzervatorka Aleksandra Kapetanović je imala prezentaciju „Istraživanje katuna u Crnoj Gori“ kroz koju su predstavlje istraživačke aktivnosti i projekti sprovedeni posljednjih decenija u Crnoj Gori koji su tretirali veoma zanimljivu i do sada nedovoljno tretiranu graditeljsku baštinu katuna. Predstavljene su različite istraživačke aktivnosti Univerziteta Crne Gore i Istorijskog instituta, Francuskog nacionalnog centra za naučna istraživanja CNRS kao i projekti Regionalne razvojne agencije za Bjelasicu, Komove i Prokletije. Sprovedena istraživanja predstavljaju značajne pomake, i svakako moraju biti nastavljena, jer se kroz njih stvara osnova za adekvatnu zaštitu graditeljske baštine katuna.
