U okviru EURO-MED programa, kroz projekat MED GIAHS, koji ima za cilj očuvanje tradicionalnih poljoprivrednih praksi i njihovo prepoznavanje kao dijela globalno važnih sistema poljoprivrednog nasljeđa (GIAHS), Regionalna razvojna agencija za Bjelasicu, Komove i Prokletije sprovodi aktivnosti na zaštiti katuna kao potencijalne GIAHS lokacije. Program GIAHS prepoznaje izuzetne tradicionalne sisteme korišćenja zemljišta, bogat biodiverzitet, otporne ekosisteme i vrijedno kulturno nasljeđe kojim upravljaju farmeri, stočari i ribari širom svijeta.
Dana 7. i 8. oktobra 2025. godine u Crnoj Gori je organizovana obuka za trenere u okviru projekta MED GIAHS, uz učešće italijanskih stručnjaka sa Univerziteta u Firenci, dr Antonija Santora, zamjenika direktora UNESCO katedre za pejzaže poljoprivrednog nasljeđa, i Francesca Pirasa, istraživača na istoj katedri.
Prvog dana italijanski stručnjaci, u saradnji sa Regionalnom razvojnom agencijom za Bjelasicu, Komove i Prokletije, obišli su nekoliko katuna i upoznali se sa tradicijom izdiga, najautentičnijim oblikom stočarskog života u Crnoj Gori. Drugog dana je održana obuka za trenere, fokusirana na proces pripreme aplikacije za GIAHS nominaciju, kroz upoznavanje sa kriterijumima i metodologijom programa.
U obuci su učestvovali predstavnici RRA BKP, Ministarstva ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera, Udruženja seoskih domaćinstava Crne Gore, kao i lokalni farmeri.
Uvrštavanje katuna u GIAHS mrežu doprinijeće očuvanju njihovog identiteta i autentičnosti, unapređenju životnih uslova lokalnog stanovništva i razvoju održivog seoskog turizma. Aplikacija za priznavanje katuna kao GIAHS lokacije planirana je do kraja godine, što predstavlja važan korak ka međunarodnom priznanju katuna kao živog nasljeđa koje povezuje prirodu, tradiciju i farmere.
